-
1 тем
I мест. дат., творсм. тотII (составная часть сложного союза) тымчем больше, тем лучше
— чым больш, тым лепш— між (паміж) тым, тым часам -
2 тот
* * *(в знач.: «это») гэтато было вчера, а это сегодня
— тое было ўчора, а гэта сённято были взрослые, а это дети
— там былі дарослыя, а гэта дзеціто ветер шумел, а это волки воют
— тады вецер шумеў, а гэта ваўкі выюць— у той час як, тым часам як— з таго часу як, з той пары якб) в составе словосочетаний, связывающих части высказыванияне то, чтоб…
— не тое, каб…и тому подобное (сокращённо: и т.п.)
— і да таго падобнае (сокращённо: і да т.п.)тому (будет) три года, как…
— таму будзе тры гады, як…— ні тое ні сёе, ні выплюнуць ні праглынуцьнет того, чтобы…
— няма таго, каб…Федот, да не тот
— той, ды не той, Саўка, ды не ў тых санках -
3 более
-
4 тучнеть
сыцець; тлусцець; тлусьцець* * *несовер.1) (о ком-либо) сыцець, тлусцець, паўнець, гладчэць2) (о земле) тлусцець, набірацца сілы3) (о колосе, зерне) ядранець, налівацца, паўнець(о траве) станавіцца сакавітым (больш сакавітым, сакаўным, больш сакаўным, сакаўнейшым, сочным, больш сочным, сачнейшым) -
5 подавно
* * *нареч. разг. (і) пагатоўесли я успею, то ты и подавно
— калі я паспею, дык ты і пагатоў (тым больш) -
6 паче
-
7 дрова
дровы; паленне; паленьне* * *— чым далей у лес, тым больш дроў -
8 всё
-
9 менее
нареч. сравнит. ст. менш, меней -
10 чем
* * *I мест. твор. см. что I II союз1) (нежели) чым, як, ніж(после сравнит. ст. передаётся ещё конструкциями с предлогом) за (каго, што)лучше поздно, чем никогда посл.
— лепш позна, як (чым) ніколіона сделала больше, чем он
— яна зрабіла больш за яго (чым ён)як, чым (преимущественно в конструкциях без частица «бы»)чем бы помочь, он ещё мешает
— замест таго, каб дапамагчы, ён яшчэ перашкаджаечем торопиться, выйдем раньше
— што (як) мелі спяшацца, выйдзем лепш раней3) (насколько, в какой степени) чымчем больше, тем лучше
— чым больш, тым лепш -
11 клёк
клёк, -у м. разм.1. Здравый смысл.Вы думаеце, увесь клёк рэвалюцыі ў тым, што цяпер загадчыкам стаў іншы, чым раней быў. Чорны. Нешта ўвосені сорак пятага года, калі ў мяне было больш сялянскага клёку, я, супрацоўнік «Вожыка», ужо тым часам і пасмялелы ў дэмакратычным рэдакцыйным калектыве, спытаўся ў нашага галоўнага, Крапівы, пра адно сваё неўразуменне. Брыль. Вось і слоў не хапае, скупа клёку ў радкоў. Лужанін.2. Жизненная сила. -
12 как
як* * *I нареч. як— як быццам, нібыта, нібы— як бы, (для выражения сравнения) як быццам, нібыта, нібыкак бы не…
— як бы не…— чаму не!, а як жа!, чаму не таккак бы ни…
— як бы ні…, (перед прил.) які б ні…, якая б ні…, якое б ні…, якія б ні…— як жа, (в ответ на вопрос) а як жа— як мага больш, як найбольш— як мага лепш, як найлепшII союзкак скоро уст.
— як толькі, (для выражения условности) калі толькі1) сравнит. ст. як(при словах, служащих сравнением — ещё) нібы, быццамбелый, как снег
— белы, як (нібы, быццам) снегжгло, как огнём
— паліла, як (нібы, быццам) агнёмширокий, как море
— шырокі, як (нібы, быццам) морапоёт, как соловей
— спявае, як (нібы, быццам) салавейслучилось это не позже, как (чем) позавчера
— гэта здарылася не пазней, як (чым) пазаўчора(в предложениях с оттенком непосредственного следования одного действия за другим — ещё) калікак увидишь его, расскажи обо всём
— як (калі) убачыш яго, раскажы аб усімпрошёл год, как мы виделись
— прайшоў год, як мы бачыліся3) (условный) як, калік кому же мне обратиться, как не к вам
— да каго ж мне звярнуцца, як (калі) не да вас4) (при вводн. сл. и выражениях) яккак видно, ты собрался в путь
— як відаць, ты сабраўся ў дарогукак бы, как будто
— як бы, як быццамкак бы не…
— як бы не…как…, так и
— як… так і— як толькі, ледзь толькікак видите вводн. сл.
— як бачыцекак например вводн. сл.
— як напрыкладIII частица яккак нарочно вводн. сл.
— як на тое, як наўмысна, як назнарок -
13 вастрэць
вастрэць незак.Делаться более острым.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > вастрэць
-
14 упаляваць
упаляваць зак.Добыть во время охоты.Цяпер зайцы ў лясах гуляюць, іх упалюеш без прынады, тым болей, што ганчак харошы, ёсць сэнс прайсціся па парошы. Колас. У той дзень ён (Жарнасек) пайшоў на паляванне, не дзеля таго, каб што ўпаляваць, а больш каб пахадзіць па тайзе. Асіпенка. Зімой дзічка ўпалюе, б'е рыбу ў ледастаў. Лужанін. Дамовіліся: стану жонкай таго, хто хутчэй упалюе аленя. Карпюк.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > упаляваць
-
15 камяніца
камяніца, -ы ж.1. Каменное или кирпичное строение.Учарнелыя драўляныя пабудовы і аблезлыя камяніцы хмурна і санліва драмалі абапал. Мележ. Той, каго чакалі, хто зайшоў у камяніцу, ці не выходзіў, ці выпарыўся праз комін, растаў у паветры. Лужанін. І я хадзіў, валэндаўся сюды-туды міма абгароджаных жалезнымі платамі дворыкаў і змрочных камяніц. Сачанка.2. абл. Каменистая почва.Там пясок і камяніца - кепска для ячменя: на адну кальвіну збожжа зелля больш як жменя. Колас. На камяніцы (гэта, можна сказаць, не была ўжо камяніца) добра расло, добра спела і добра павінна было прыбрацца з поля пад працавітымі рукамі гэтай сям'і. Чорны. Цяпер у Катоў асталася шастуха - шостая частка валокі, па цяперашніх мерках - тры гектары з нечым, ды і тая не зямля, адна камяніца. Адамчык.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > камяніца
См. также в других словарях:
Всебелорусское народное собрание — (белор. Усебеларускі народны сход) общее собрание представителей белорусского правительства и других ветвей власти, руководителей и тружеников предприятий, деятелей науки и культуры. По мнению организаторов, одна из важнейших форм… … Википедия